Derventa – odlična destinacija za investicije i prijatno mjesto za život
Derventa je moderan grad koji se poslednjih godina ubrzano privredno i infrastrukturno razvija, u kome se izgrađuju novi stambeni, privredni i trgovački objekti, ali koji i dalje ima šarm i toplinu nekadašnje varošice. Predstavlja spoj tradicije i savremene tendencije življenja u kome se susreću različitosti.
U jezgru grada u krugu od nekoliko stotina metara koji predstavlja centar kulturnog i administrativnog razvoja, mogu se videti vjekovne i istorijske tekovine grada kroz različite stilove gradnje kao i svjedočanstvo o zajedničkom življenju pripadnika različitih vjeroispovesti. Na ovom malom prostoru nalaze se pet vjerskih objekata, dva hrišćanska i tri muslimanska.
Prema podacima iz Popisa 2013. godine na teritoriji opštine Derventa živi 25.922 stanovnika, od kojih je većinsko stanovništvo srpsko – 21.495, dok je broj Hrvata 2.181, a Bošnjaka 1.686.
Specifičan i po mnogo čemu, zanimljiv geografski prostor, vjekovima je privlačio putnike i namjernike i zajedno sa domaćim stanovništvo ispisivao dugu i bogatu istoriju ovog kraja. Možemo reći da Derventa spaja različitosti jer predstavlja čvorište važnih magistralnih puteva kojim je povezana sa Banja Lukom i Sarajevom.
Derventa – grad uređenih trgova i fasada
Grad Derventa poznata je po čistim i urađenim trgovima i renoviranim fasadama. Na Trgu pravoslavlja, koji je u blizini ovih pomenutih objekata nalazi se i novosagrađeni Saborni spomen hram Uspenja Presvete Bogorodice. Uz novosagrađeni hram nalazi se i spomenik svim palim borcima Odbrambeno – otadžbinskog rata.
Na Trgu oslobođenja, nalazi se zgrada Narodne biblioteke „Branko Radičević“ i Osnovna škola „Nikola Tesla“ koje potiču još iz austrougarskog perioda. U njihovoj neposrednoj blizini nalazi se nekoliko vjerskih objekata, Ali-agina džamija, Dolnjačka džamija, Gornjačka džamija i katolička crkva svetog Juraja Mučenika.
Kultura
Osnovni nosioci kulturnih dešavanja na području opštine Derventa su Javna ustanova Centar za kulturu i Narodna biblioteka Branko Radičević u kojoj se nalazi i muzejska zbirka.
Narodna biblioteka “Branko Radičević” u Derventi predstavlja jedan od ključnih stubova kulturnog i obrazovnog života ovog grada. Njeni počeci sežu u 1888. godinu, kada je osnovana čitaonica – jedna od najstarijih u Bosni i Hercegovini. Godine 1945. prerasta u biblioteku, a 1994. godine dobija današnje ime. Smještena je u zgradi iz austro-ugarskog perioda, izgrađenoj oko 1896. godine u stilu pseudo-maurske arhitekture. Ova zgrada, danas kulturno dobro pod zaštitom Zavoda za zaštitu spomenika, temeljno je obnovljena 2009. godine nakon ratnih razaranja, i svojim prizemljem služi kao biblioteka, dok se na spratu nalazi stalna muzejska postavka.
Biblioteka raspolaže fondom od oko 45.000 publikacija i ima više od 3.000 aktivnih članova. Njena djelatnost obuhvata nabavku, obradu, zaštitu i izdavanje knjiga, organizaciju kulturnih događaja, promocija, izložbi, književnih večeri, predavanja, kao i radionica i takmičenja za djecu i odrasle. Posebnu vrijednost čini muzejska zbirka sa oko 1.700 eksponata – predmeta etnološkog, arheološkog i istorijskog karaktera, kao i brojna dokumenta i fotografije iz različitih perioda istorije Dervente. Jedna od tradicionalnih manifestacija je Noć muzeja.
Centar za kulturu Derventa je javna ustanova koja se bavi kulturnom i umjetničkom djelatnošću. Osnovan je 2009. godine, kao nasljednik nekadašnjeg Doma JNA koji je bio središte kulturnog života u Derventi. Zgrada Centra za kulturu je nagrađeno djelo arhitekte Ivana Štrausa, nalazi se na atraktivnoj lokaciji u samom centru grada i ima više funkcionalnih prostorija, kao što su velika i mala sala, galerija, kancelarije, garderobe, tehničke prostorije i sl.
Ova ustanova kulture organizuje i realizuje raznovrsne kulturne programe, koji obuhvataju pozorišne, muzičke, filmske, likovne, književne i edukativne sadržaje. Sarađuje sa brojnim umjetnicima, kulturnim radnicima, institucijama, udruženjima i organizacijama, kako iz Dervente, tako i iz drugih gradova i zemalja sa ciljem da unapređuje i razvija kulturnu ponudu i potražnju u gradu i regiji, da podstiče i podržava stvaralaštvo i kreativnost, da afirmiše i promoviše kulturne vrijednosti i identitet, da podiže kulturnu svijest i obrazovanje građana, da njeguje i očuva kulturnu baštinu i tradiciju, da prati i uključuje se u savremene kulturne tokove i trendove, da gradi i održava kulturne veze i saradnju na lokalnom, nacionalnom i međunarodnom nivou, i da doprinese kulturnom i društvenom razvoju i napretku.
U ovoj ustanovi svakodnevno svoj talenat mogu izraziti svi zainteresovani za glumu u okviru Teatra Derventa, Školice modernog baleta, Pop rok škole kao i mnogih drugih aktivnosti. Teatar Derventa okuplja nadarenu djecu i odrasle s ciljem da uživaju u pozorišnoj čaroliji i svom gradu ponude razne pozorišne predstave.
U sklopu našeg prepoznatljivog objekta nalazi se i restoran sa 200 mjesta u kojem se mogu organizovati razne proslave i privatni događaji.
Centar za kulturu Derventa je nezaobilazno mjesto prilikom upoznavanja grada, aktivni i dinamični tvorac umjetničkih sadržaja i uvijek prisutna podrška kulturnom životu Dervente.
Kulturno-istorijski kompleks Detlak
Kulturno-istorijski kompleks Detlak nepokretno kulturno dobro od velikog značaja. Ukupna površina prve zone zaštite kompleksa je 8.684 m². Kompleks čine:
- Manastirska crkva Svetog Ilije sa konakom, ljetnikovcem, starom školom i grobljem nekropolom i Pečinom – monaškom isposnicom. Najznačajnije blago manastira čini Detlovački evhologion.
- Stara nekropola poznata i kao Grčki grob, jer postoji legenda da je tu sahranjen grčki hajduk.
- Pećina – monaška isposnica je udubljenje u steni, sa arheološkim iskopinama i predmetima koji ukazuju da je ovo bilo mesto boravka i molitve monaha.
- Ambarine su arheološki lokalitet koji je 2010. godine proglašen nepokretnim kulturnim dobrom.
Na teritoriji Dervente nalazi se veliki broj verskih objekata: Manastir Pokrova Presvete Bogorodice, Manastirska crkva Sv. Ilije, Saborni i spomen hram Uspenja presvete Bogorodice, Samostan Plehan, Grkokatolička crkva, Gradska džamija i drugi.
Obrazovanje
U Gradu Derveta postoje 4 osnovne škole, sa područnim školama, od kojih su 14 petorazredne, a 6 škola devetorazredne. U sastavu Osnovne škole “Nikola Tesla” radi i Osnovna muzička škola.
SŠC “Mihajlo Pupin” i Stručna i tehnička škola su ustanove koje obavljaju funkciju srednjoškolskog obrazovanja.
U Dervetni se nalazi i visoka škola za primijenjene i pravne nauke “Prometej”, koja obrazuje sljedeće profile: poslovna ekonomija, transportno inženjerstvo i poslovna informatika.
Sport
Nosioci sportskih dešavanja u Derventi su prije svega Sportski centar Derventa, koji predstavlja centralno mjesto održavanja svih dvoranskih sportskih takmičenja. Upravo u njegovom prostoru se svake godine organizuje i tradicionalni Novogodišnji futsal turnir, najveći sportski događaj u našem gradu. Ova dvorana je ujedno i dom Rukometnog kluba Derventa, koji se takmiči u najvišem rangu – Premijer ligi BiH.
Pored futsal turnira, Sportska dvorana ugosti brojne ligaške susrete i turnire u borilačkim sportovima, utakmice KMF Derventa, Odbojkaškog kluba Derventa, kao i mnoge druge sportske manifestacije. Upravlja i Partizanovim igralištem, koje tokom ljeta postaje centar za rekreativne aktivnosti mladih, uz organizaciju turnira u uličnoj košarci, malom fudbalu i 3×3 fudbalu.
U sklopu Gradskog stadiona nalazi se fudbalsko igralište i tribine sa 500 sjedećih mjesta, na kojem svoje utakmice igra Fudbalski klub Tekstilac, jedan od najstarijih sportskih kolektiva u ovom dijelu BiH, osnovan davne 1919. godine. Osim glavnog terena, stadion raspolaže i terenom sa vještačkom travom, kao i atletskim poligonom u izgradnji, koji će dodatno unaprijediti razvoj atletike u Derventi.
Posebnu dinamiku sportskoj sceni daju i nove discipline – u začetku su OCR trke, kao i off-road takmičenja džipova i kvadova, dok Turnir u odbojci na pijesku ponosno baštini tradiciju dužu od 25 godina.
Značajnu ulogu u sportskom životu grada ima i Sportsko-riblovno društvo “Ukrina”, koje organizuje niz takmičenja u više disciplina sportskog ribolova. Takođe, Šahovski klub je veoma aktivan na svom polju.
Derventa se nalazi i na ruti međunarodne biciklističke trke Beograd–Banja Luka,, a Derventa trenutno ima i dva biciklistička kluba.
Kao kruna sportskih dostignuća, svake godine se bira najuspješniji sportista Dervente, u izboru građana i stručnog žirija, a ovu manifestaciju organizuje Javno preduzeće “Derventski list i Radio Derventa”.
Turizam i rekreacija
Nosilac razvoja turizma u Derventi je Turistčka organizacija Derventa. Godišnje se u održava oko pedeset značajnijih manifestacija, a najznačajnija je Derventski vašar, koja ima i najdužu tradiciju i najviše posjetilaca. Održava se od 1851. godine.
Od sredine 20. vijeka, Vašar osim privrednog sve više dobija i zabavni karakter. Obogaćivan je uslugama ugostitelja, luna parkom, igrama na sreću i drugim sadržajima. Uz Vašar kao centralni događaj, sve više počinju da se organizuju privredne, sportske, kulturne i umjetničke manifestacije.
Izletišta
U derventskim selima nalaze se izletišta i muzejske zbirke.
Naznačajni prirodni potencijali su reka Ukrina i reka Sava. Na reci Ukrini značajno je izletište Patkovača sa plažom dugačkom 150 metara, Kupalište Prljača 18 km), Stevića mlin 20 km) i kupalište Žuti most 15 km od Dervetne.
Tešendići u Donjoj Lupljanici, Brestovac u Gornjoj Lupljanici, Etno-postavka Zavičajna kuća Đekić u Žeravcu, Etno postavka Žikin ranč u Ceranima, Stevića mlin u Drijenu i Dokića mlin u Gornjim Kalenderovcima, te Nadeša u Osinji.